WIN TRANSCRIPT | Senate Media interview of Senator Win Gatchalian on POGO, power and water interruptions, the merger of Landbank and DBP and school calendar.
March 28, 2023
SENATE MEDIA INTERVIEW OF SENATOR WIN GATCHALIAN ON POGO, POWER AND WATER INTERRUPTIONS, THE MERGER OF LANDBANK AND DBP AND SCHOOL CALENDAR
POGO
Q: Ilan na ang pirma, may nadagdag na ba?
SEN. WIN: Meron naman. May nadagdag na. Hindi ko muna ididisclose sa inyo but meron tayong nadagdagan especially after nung privilege speech natin. So on track naman kami na mafile yan pagpasok natin.
Q: 10 ang kailangan?
SEN.WIN: 10
Q: So from 7, ilan na lang?
SEN. WIN: Ipapakita ko na lang sa inyo. Ipapakita ko na lang sa inyo kapag malapit na ang opening.
Q: Marereport out nyo Sir?
SEN. WIN: Marereport out natin yun.
Q: Walang notes ang iba?
SEN.WIN: Yung iba wala naman akong nakita, wala naman akong nakitang may mga notes but of course yung mga ganyan kahit walang notes ang natural course of action nyan, may interpellation, may debates kahit naman hindi ka maglagay doon ng any notes, you can always ask question and disagree.
Q: Yung concern ng iba, particular si Sen. JV at Sen. Sonny kung abrupt ang banning ng POGOs makakaapekto sa investors, how do you deal with that?
SEN.WIN:Tinignan namin yung 150 plus na mga financial statements and balance sheets ng lahat ng POGOs and service providers and to keep it simple nakita namin wala naman silang capital expenditures dito. So ang ibig sabihin lahat ay nangungupahan. So kapag nangungupahan ka, ibig sabihin wala kang ipinapatayo. Pupunta ka lang dito, nangungupahan ka, at ganun ang nakita namin kaya wala kaming nakitang investment, capital expenditures or property and equipment na dinala ang POGO dahil concern din ako nung bago ko ginagawa ang recommendation, and to be fair sa mga nag-invest pero nakita namin wala namang investment na dinala rito karamihan ay upa. So ang ibig sabihin, pagdating nila dito, nangupahan lang sila. Ang upa madaling iterminate yun, pwedeng bumalik uli.
Q: Not much to loose?
SEN.WIN: Wala, wala. Ang country natin will not lose. Any investment dahil wala kaming nakitang any investment na dinala dito. Karamihan, lahat ay lease ang ginagawa. Q: Yung income generated from POGO, they are allowed to operate tapos biglang we want to get rid of them?
SEN. WIN: Pinayagan natin sila mag-operate dito pero hindi natin sila pinayagan na may kriminal na dadalhin dito sa atin. So kung mag-operate sila dito, mag-operate sila nang maayos. Walang kidnapping, walang human trafficking, walang illegal detention, pero hindi nangyayari yan. In fact, itong recently lang, this weekend may isang na-torture at sabi ng Movement for Restoration of Peace and Order, na-POGO style ang torture so makikita natin na tuloy-tuloy pa rin ang mga ganitong crime o krimen na nangyayari dito sa atin. At ito proven na in the past ng mga pulis, ng PNP na nung pagpasok ng POGO dala-dala rin nila ang organized syndicates, organized criminal syndicates. At nakita rin nila na itong organized criminal syndicates kasama ito sa mga POGO Operator na pumasok dito sa atin. So hindi natin ito pwedeng ihiwalay, magkadugtong sila sa pagpasok nila dito sa atin.
Q: Sir ibig sabihin wala talagang maituturing na legitimate POGO operators?
SEN. WIN: Doon sa mga reports na nakuha namin kagaya ng Brickhartz na report na nasa privilege speech ni Senator Poe, at nasa report ng PNP, ano sya, duly licensed, meron syang registration sa PAGCOR pero kinasuhan ng PNP yung kanyang mga trabahador doon, yung mga Chinese nationals na nagtatrabaho ng kidnapping at illegal detention. Yung Lucky South 99 na nasa Clark, licensed din ng PAGCOR, duly registered ng PAGCOR pero kinasuhan ng illegal detention at may nakuha almost 40 plus na mga iba't ibang nationalities na kinulong nila. Ito yung dalawa pa lang. Hindi pa natin alam. Ang iba kasi ang dami pa ngang lumalabas pero makikita natin kahit duly licensed, kahit na registered with PAGCOR konektado pa rin sa crime.
Q: So Sir yung stand nyo, immediate ban talaga, is that non-negotiable for you? Si Sen. Sonny sabi nya open siya to sign in the committee report if ieextend naman ang time to be given sa POGO operators para makapag-adjust doon sa kanilang termination?
SEN.WIN: Well, ako personally, Im speaking as a citizen of our country, natatakot ako na kumalat itong mga crime na ginagawa nila sa ating mga locals dito. Nakita natin ang mga kidnapping before, kapwa Chinese o kapwa POGO workers ang pagkikidnap pero may tendency ito na kumalat sa atin. Yun ang kinakatakutan ko. Aantayin pa ba natin na kumalat yan bago natin sabihin na i-ban natin? So ang punto ko lang naman hindi siya nakakatulong sa katahimikan ng ating bansa. At makikita natin tuloy-tuloy pa rin ang crime. Sabi ko nga nung huling interview, yung NBI nagpadala ng letter sa atin na as late as February, humihingi ng saklolo ang Chinese Embassy dahil meron silang Chinese citizen na nakidnap, last week merong natorture naman na Filipino-Chinese. So ito yung lumalabas sa media, marami rin ang hindi pa lumalabas. Ayaw ko na rin kasing antayin pa na merong mas malalang mangyari saka tayo aakto. Habang kaya pa natin, gawin na natin ngayon.
Q: Ano ang pwedeng sumagip pagdating sa income? Anong industries ang pwedeng pantapat sa earnings? SEN. WIN: Magandang tanong yan. Marami na tayong mga bagong batas na aakit ng investors, yung Public Services Act, Retail Liberalization Act, yung Foreign Investment Act. Ito ang tatlong bagong batas na ang layunin ay umakit ng investors dito sa atin. So nakikita ko na andyan na ang mahahalagang batas para makaakit tayo ng investors. Pero, I'll give you an example, kung mababasa ng tao na pinutulan ng daliri yung isang victim, tinali ng duct tape ang ulo, itinapon sa Tanza, Cavite, paano tayo mag-aakit ng turista? Yun ang headline, makikita nila siyempre marami, lalo na mga Westerners marami doon matatakot, 'ang gulo gulo naman dito.' So yun ang sinasabi ng Department of Finance, sinasabi ng mga economist na yung reputational damage eh malala para sa atin dahil hindi tayo makakaakit ng turista lalo na investors na magdadala rito, magpapatayo ng factory pero laging nasa panganib ang kanilang buhay dahil may mga ganitong criminal syndicates sa ating bansa.
Q: Paano po yung taxation sa POGO?
SEN. WIN: Consistent tayo na gusto natin sila akitin dito, bigyan sila ng special tax pero dapat consistent din tayo na pagpasok nila dito walang crime at walang magdadala ng criminal syndicates. Ang gusto natin katahimikan, ang gusto natin peace and order pero kung may isang sektor o negosyong may dala-dalang kriminalidad ay dapat consistent din tayo na umayaw dyan. Kung hindi tayo ang tatamaan diyan, tayo-tayo ang magiging biktima.
Q: President said i-identify natin ang legal and illegal.
SEN.WIN: Based on our findings, report ng pulis, reports ng NBI, yung mga speeches dito, based on our findings kahit na licensed sila ng PAGCOR, registered sila ng PAGCOR, meron ding criminal activities yung mga license ng PAGCOR. This is only two, hindi pa natin alam ang iba kasi lumalabas nga as we speak. So it just goes to show na yung very nature of this business, may mga criminal syndicates na involved and the reason for that illegal kasi sila sa China. So to circumvent that law, pumupunta sila dito and that's why dala-dala rin nila itong mga criminal syndicates. At marami na ito, hindi lang naman ngayon noong 2020, 2021, 2022 if you remember may mga spates of killing. Ang daming mga POGO, iba't ibang POGO names ang nadawit doon, iba't ibang mga pangalan doon. So makikita natin na magkakadugtong talaga sila.
Q: Wala bang transition perido sa committee report?
SEN.WIN: Ako ang dapat nating iprioritize yung mga nagtatrabaho sa POGO na mga kababayan natin. That's about 16,000 to 20,000.Yan ang dapat iprioritize natin, yan ang dapat bigyan natin ng transition period. Of course ang aking panawagan sa DOLE ay asikasuhin sila, ang maghanap ng trabaho para sa kanila, especially ang mga IT oriented dahil mabilis silang makakahanap ng trabaho, pero yung mga ibang hindi IT oriented dapat maghanap na ng alternative at yun ang kailangang bigyan natin ng attention.
Q: Non-negotiable po yun? SEN.WIN: Ako kasi non-negotiable sa akin ang crime, non-negotiable sa akin ang criminal activities. One day of criminal activity is a criminal activity so hindi ko pwedeng i-negotiate ang buhay ng kababayan natin dahil kung may makidnap dyan, kung merong napatay responsibility natin yun. Knowingly na itong negosyong ito ay may criminal activity, hindi ko makokonsensya yun.
Q: Closure at once automatic na?
SEN. WIN: Yun ang aking recommendations, of course may procedural yan, but ang recommendation ko is to close it at once and ban it. And you have to remember, buong mundo tayo lang ang may POGO. The whole 200 plus nations of the world, walang POGO. Philippines lang ang bukod tangi. That sends a message na ayaw ng mga bansa ito dahil magulo nga sa kanila.
Q: On Sen. Dela Rosa's recommendation na regulation na ilalagay na lang sa POGO zone lahat ng POGO operators?
SEN. WIN: I'm not sure of that committee report. I have to, of course, Senator Bato is an expert in law and order. I have to read that committee report.
Q: Hindi pa po napafinalize ang committee report but that's one of the recommendations na kinoconsider niya?
SEN. WIN: I can't comment until I talked to him and read the details mahirap naman mag-comment na hindi ko alam ang detalye.
Q: On appeal to local government units?
SEN. WIN: Ito naman nananawagan tayo sa mga local government. Isa sa mga example Pasig. Ang Pasig naglabas talaga sila ng ordinance, pinag-aralan nilang mabuti. In fact, kausap ko ang ibang councilors sa kanila at nakita nga nila na doon sa ibang areas na maraming POGO, tumataas ang renta, maraming criminal activities, maraming illegal activities. So hindi lang ang crime, kidnapping, hindi lang mga kidnapping kundi mga prostitution, human trafficking so sabi ng Pasig, hindi pwedeng magtayo ng POGO sa kanila, naglabas sila ng ordinance. In fact, kausap ko lang ang vice mayor namin sa Valenzuela at sabi niya magpapasa rin sila ng ordinansa na ganyan din sa Pasig. They will pattern it sa Pasig.
Q: (inaudible)
SEN. WIN: I think yung kanilang transition is for the workers. I think they are pertaining to workers, Filipino who are working in that industry.
Q: Sir, naterminate na ng PAGCOR ang kontrata sa third party paano na ang monitoring? SEN. WIN: Oo nga, that's very good question. In fact, sa law kasi sa RA 11590 very specific doon na ang third party auditor, siya ang magmomonitor ng kita ng POGO eh wala na ang third party auditor, sinabi rin ng PAGCOR na hindi nila kaya. Actually, hindi namin alam kung sino ang nagmomonitor ngayon. Kausap ko si Sen. Tolentino about yung investigation, sabi ko yan ang dapat nating matanong in line with the law dahil very specific ang batas kailangan ng third party auditor na magmonitor sa mga POGO. So sa ngayon wala yan.
Q: Should this prompt immediate stoppage ng POGO?
SEN. WIN: If you apply the law strictly yes kasi very specific ang law doon na dapat may third party monitoring. Dahil wala ang third party auditor, walang makakamonitor sa POGO so there's a violation of the law if you ask me. So meaning wala nang dapat mag-operate na POGO because there's a violation of the law. But of course, we have to discuss that because that's my own interpretation.
Q: Sino dapat mag-order?
SEN. WIN: PAGCOR because the law is very specific.
Q: (inaudible)
SEN. WIN: Typically naman ang Senate nag i-issue ng sense of the Senate via resolution and this sends a strong message to the executive and decision pa rin ng executive after pag-aralan ang mga arguments ng Senado. Kung ang mga arguments na yun ay valid at ang mga arguments na yun ay tingin nila may basis. So it takes time pero kagaya nga ng E-Sabong makikita natin maingay ang Senado at that time at mabigat ang pressure na nangyari at ang executive naman ay sumang-ayon sa boses ng Senado.
Q: (inaudible)
SEN. WIN: Yah. I think ang first na mangyayari dyan, yung 20,000 workers, Filipino workers who are working in POGO, dapat bigyan sila ng suporta at atensyon. Try to look for a job for them. And then second, yung mga work permits na inisyu ng PAGCOR at inisyu ng DOLE dapat ma-cancel na yun, so sunod nun yung visa, kasi ang visa konektado sa work permit and they should go home. Of course bibigyan ng time frame yan to go home pero yung operation itself dapat itigil na yan kasi may operation pa. So dapat itigil na ang operation and at the same time ang license dapat itigil na rin.
Q: (Inaudible)
SEN.WIN: Yes parang ganun na rin. In the past naman ang iniisyu ng Senate is sense of the Senate, ang kanilang saloobin. That will be the basis for the executive to adopt or how to move forward.
Q: (inaudible)
SEN. WIN: It's good to debate. Magandang mapag-usapan, pagdebatehan yan. Whether maraming sasang-ayon o hindi sasang-ayon o merong ibang suggestions, magandang mapag-usapan dahil apektado tayong lahat dito. Magandang makinig din ang publiko at maipakita rin sa publiko ang mga findings ng kumite.
Q: (inaudible)
SEN. WIN: Pag-uusapan naman yan. Tignan natin ang mga arguments.
Q: Sa sense of the Senate, are you confident to get the numbers?
SEN. WIN: I'm confident, maganda naman ang numbers natin, lahat naman pare-pareho tayo gusto natin peace and order, gusto natin tahimik ang bansa natin, yan hindi na pinagdedebatehan yan. And confident naman ako in that respect pare-pareho tayo kaya nakita ko naman na marami tayong makukumbinsi.
Q: Hindi kayo na magpafile ng measure repealing...
SEN. WIN: Yan din ang isang suggestion ni Senator Pimentel to repeal that law, yung RA 11590 because yung batas na yan, impliedly legitimize POGO in our country. And his suggestion, which I agree, na dapat repeal ang batas na yan kasi yan ang nagbigay ng legitimacy sa POGO through the taxation. So yun ang kanyang suggestion which I agree. I will file.
ON POWER AND WATER INTERRUPTIONS
Q: (inaudible)
SEN. WIN: For power, namention ko ito, I'm very confident na hindi tayo magkakaroon ng yellow and red alert this time. Because ang kaibahan now versus in the previous years, meron tayong ancillary reserve, may reserba tayo ngayon close to about 600 megawatts. So yan ang malaking kaibahan, in fact yung mga huling pagkakataon, yun talaga ang pinupush namin sa NGCP na kumontrata talaga ng ancillary reserves. Ang next nating tubig, kasi sa ganitong panahon walang ulan, walang pumapasok sa mga reservoir natin, nagkakaroon tayo ng shortage ng tubig. Kaya ang way forward dyan ay maghanap ng bagong source ng tubig at marami kasi sa mga lugar natin, may bagong source of course may environmental at indigenous issue. Kailangan lang nating balansehin yan. Sa pagkukuha natin ng bagong source ng tubig dapat siguraduhin natin na wala namang nadidisplace na indigenous people o walang nasisira sa mga environment natin. Dapat balansehin natin.
Q: Pero Sir sabi ng NGCP stable ang power supply kung walang masisira.
SEN. WIN: Kahit na may bumigay na power plant, yung pinakamalaking bumigay na power plant, okay pa rin tayo because yung reserba part ng computation doon na kapag nawala ang pinakamalaki merong sasalo, so yan ang computation nya. So kampante naman ako na kahit na ang pinakamalaking power plant ay mag outage meron pa tayong kuryente. Yun ang kaibahan natin in the past. In the past maraming sagot na wag lang may papalya. Ngayon kahit may pumalya walang red alert.
Q: Sabi ng NGCP pwedeng magkaroon ng brownout this Summer kasi hindi naaprubahan ng ERC.
SEN. WIN: Iba ang pag-apruba ha. Nakontrata na kasi ngayon, importanteng maaprubahan ng ERC. Yung delay sa ERC yan ang nagiging problema natin ngayon. In fact, katext ko si Chair Mona ng ERC na tignan na itong pag-aapprove ng power supply agreements to include power reserves dahil nga kahit na kumontrata ang NGCP, kumontrata ang mga distribution utilities pero kung hindi aprubahan ng ERC, hindi rin yan magagamit ng distribution utilities at NGCP so dapat maaprubahan talaga yan ng ERC and it goes without saying na dapat walang delay. Within 30 days aprubado na agad.
Q: So nasa ERC na?
SEN. WIN: They are looking into it and they will see to it na maapprove yan agad especially itong ancillary reserves. If you remember noong January sila nga ang nagpataw ng multa sa NGCP na wala kayong ginagawa sa reserba. Ngayon na ginawa ng NGCP hindi naman naprubahan ng ERC at dapat aprubahan ng ERC yun. At okay naman sila, ang bagong team nina Chair Mona so they will look into it.
Q: On water crisis...
SEN. WIN: It will take time. Ang nakita kong mga stop gap measures dito kumuha ng tubig sa Laguna de Bay. Ginawa natin yan a few timeS but of course you need a very big water filtration system doon. Those are stop gap measures, but moving forward we need to have more supply dahil lumalaki ang Metro Manila. At ang suplay lang natin ngayon ay iisa lang. Kaliwa Dam will be the second but we still need to look for more supply. Nasabi ko nga kanina maybe it's time to look at desalination process. Medyo magastos yan dati, ngayon baka mas mura na siya. Marami tayong ano eh, tabing dagat and we can get salt water convert it to drinking water.
ON MERGER OF LANDBANK AND DBP
Q: Paano po ang mga maapektuhan?
SEN. WIN: Two things, yang merger na yan will create a super monopoly at lahat ng LGU ngayon isa na lang ang kausap, yang super monopoly dahil may monopoly siya ng LGU deposit dati nakakapili pa ang mga LGU between Landbank and DBP at wala silang choice so kung masama ang serbisyo ng super monopoly wala silang choice. Kung mataas ang interest rate sa kanilang loans, wala silang choice. It's bad for our local government units. Pangalawa, ang Landbank and DBP have different mandates. One is for agriculture, one is for development. Iba ang mandates nila. Kapag sinama natin yan may masasacrifice na mandate dyan. These were created because we want to serve the farmers and we want to create more infrastructure. But even now dito sa serve the farmers, in our hearing sa Maharlika, hindi naibibigay ang loan proceeds sa mga farmers. Napakababa. At ang kanilang mandate to help our farmers, hindi nila nagagawa. More so kung kinumbine yan, ang concern ko lang mamamarginalize ang ating mga farmers and agriculture sector because hindi na sila matututukan . Mas maganda may specialized bank looking at the interest of our agricultural sector.
Q: On conversation with PBBM?
SEN. WIN: No, yesterday was housing event. Ang napag-usapan lang namin is about housing.
Q: (Inaudible)
SEN.WIN: Sa mga ganung event, it's very difficult to sit down and talk quietly dahil ang daming tao so I can't get the opportunity to talk to him about it. We talked about housing but to explain one by one it will take time. I plan to submit this report to Malacañang for them to look at the analysis para meron din silang basis for their decisions.
ON SCHOOL CALENDAR
Q: On the fire drill incident in Laguna?
SEN. WIN: Nagulat lang ako doon sa nangyari. Dahil very strict ang DepEd pagdating sa protocols. For example earthquake drills, fire drills, alam nila kung ano ang gagawin nila. Nakita ko may mga department orders yan. Of course, yung mga principals natin binibigyan din natin sila ng laya para gumawa ng mga ganitong pagsasanay pero meron silang sinsusundan na proseso. So ngaulat lang ako na nangyari yan. At ang panawagan ko lang sa ating mga principals especially this time, mag-ingat lang dahil napakainit at wag tayong gagawa ng mga bagay na malalgay sa delikado ang mga bata natin dahil yung mga ganitong init hindi natin alam kung may mga ibang sakit pa yung iba dyan, baka may mangyari pa. So simple lang, sundan lang yung proseso na nakasulat sa mga Department Orders ng DepEd at sundan lang nang mabuti yung mga instructions na nakalagay doon.
Q: It's time na ba na ibalik na sa dati yung school calendar?
SEN. WIN: Nagalaw yan because of the pandemic. Yes I agree with you kailangan ibalik yan sa dati. May logic yan e kaya nilagay dyan. Two reasons: Number one ang eleksyon natin is always summer so people will go out to vote kasi pag tag-ulan people will not go out to vote. And then pangalawa, summer kasi, that's the time students can go out, spend time with their families as opposed sa tag-ulan. So mas maganda na ibalik natin sa dating April, May ang summer vacation. It will take a little bit of time kasi slow transition yan pero dapat ibalik na dahil yan na ang naging kaugalian natin.
Q: It took a while to adjust the school calendar?
SEN.WIN: Oo. We took a while and 'yung dahilan dyan yung pandemic, we have to respond to the pandemic. If you remember, ang daming lockdowns before and the typhoon season also. So because of the lockdown na-push yan nang na-push but it's time to bring it back especially now that it's normal already.
Q: (inaudible)
SEN. WIN: Wala naman. I think we follow the US system. I think hindi naman magiging problema ang transition from our senior high school to college and then we are governed by the law na dapat 200 days ang school year natin so nakafixed naman siya.
Q: On your opposition to a merger ng Land Bank and DBP?
SEN. WIN: I have concerns, very serious concerns. And I want to read the savings, supposedly yung savings daw na pwedeng mangyari. So I want to analyze that and I also want to analyze the benefits. Benefit to whom? Benefit to their consumers, benefit to the agriculture sector, benefit to the LGUs. Who are we going to benefit? Because yung dalawang mandate niya very clear and even with this separate mandate hindi nagagawa ng Landbank what it's supposed to do, which is to lend out to the agriculture sector. So by that alone, it tells us na kapag ito isinama lalong hindi mabibigyan ng atensyon ang agriculture sector natin. So I have serious concerns but I want to approach this very carefully and analyze the situation.
Q: (inaudible)
SEN. WIN: Itong merger, matagal na ito. I remember when I was a congressman pinag-uusapan na itong merger. It's been there for the longest time and I understand every time there's a new finance secretary, yan ang isa sa kanilang pinupush, yung merger. Hindi rin siya natutuloy because after reviewing it they probably see the wisdom with two separate banks. Having one big bank doesn't mean it's beneficial to us. In fact if you look the States, ang dami ngayong nagkakaroon ng problema na bangko. So ibig sabihin kung meron kang isang malaking bangko kapag yan ay nagkaroon ng problema, malaki rin ang problema mo. So dapat tignan din natin ang anggulo na yun.
