PHILIPPINES, March 27 - Press Release
March 26, 2023

DZBB BANTAY BALITA SA KONGRESO INTERVIEW KAY SEN. WIN GATCHALIAN KASAMA SINA NIMFA RAVELO AT ISA UMALI HINGGIL SA POGO AT ENERGY SUPPLY

Q: Tungkol po sa POGO, bakit nyo ito gustong ipasara?

SEN. WIN: Maraming salamat, Nimfa. Bigyan ko lamang ng konteksto ito, may mga resolusyon na inihain sa Senado na ibinigay sa ating kumite. Ito ang senate resolution ni Sen. Poe, resolution ni Sen. Villanueva at resolution din natin. Itong resolution ang sinasabi nito na tignan ang benepisyo kontra sa social ills or sa mga krimen na nangyayari sa POGO at tignan kung mas mabigat talaga ang timbang ng benepisyong nakukuha natin kung ikukumpara sa mga krimen na nangyayari o social ills. At lumalabas sa ating pag-aaral na mas mabigat ang mga krimen na nangyayari kesa sa nakukuha nating mga benepisyo. At hindi lang tayo ang nagsabi nito ang Department of Finance at NEDA nagsabi rin nito at ilan rin sa malalaking business groups sa ating bansa ang nagsasabi na hindi sulit ang nakukuha nating buwis o benepisyo na nanggagaling sa POGO kung ikukumpara natin ito sa mga nangyayari sa krimen na pumapalibot dito sa POGO kaya yun ang inirekomenda natin dahil ang gusto natin tahimik na bayan eh, gusto natin maayos na bayan. At itong POGO na nag-ooperate lalo ang gumugulo at itong krimen na nangyayari sa atin.

Q: Simula nang iinimbestigahan nyo ito, naiulat din ba sa inyo na pagbabago at least sa operasyon sa POGO?

SEN.WIN: As recent as last month, nakakuha kasi kami ng sulat galing ng NBI at sabi ng NBI noong huling buwan ng Pebrero nakakuha rin sila ng sulat sa Chinese Embassy na humihingi ng saklolo at sinasabi ng Chinese Embassy meron silang isang kababayan na nakidnap at dinedetain sa isang POGO compound at lumalabas nga sa sulat na ito ang nagdedetain dito sa Chinese national na ito, ay isang lisensyado ng PAGCOR. Kaya as recent as February, meron pang mga kidnapping na nangyayari. Kaya ito rin ang nag-udyok sa akin na maglabas ng Chairman's report dahil bagong impormasyon ito at nakalap lang namin ito ngayong buwan at makikita natin na tuloy-tuloy pa rin ang krimen na nangyayari sa mga POGO.

Q: Ibinibida ng PNP na pagkatapos ng Senate Hearing ni Senador dela Rosa, natahimik na raw ang mga krimen?

SEN. WIN: Hindi totoo yun dahil meron kaming sulat na nakuha sa NBI na as recent as February meron pa ring kidnapping na nangyayari. So hindi porke't hindi lumalabas sa media ay tahimik na. Meron talagang nangyayari pa na hindi nalalaman ng media at kaya rin inilabas natin ito sa chairman's report natin para malaman ng publiko. Importante rin na hindi lang ang mga senador ang nakakaalam nitong impormasyon kundi ang publiko rin para alam nila kung ano ang nangyayari sa kanilang komunidad.

Q: May mga suggestion na sa halip na iban, iregulate, kung iregulate man hindi masosolve ang mga krimen?

SEN.WIN: Limang taon na nating sinusubukan itong iregulate at isa nga roon sa recommendation natin na ihiwalay ang regulatory powers ng PAGCOR at yung kanilang operation dahil nakita natin ang conflict of interest hindi mabuti sa taumbayan. Sa kabilang kamay, kumikita sila, sa kabilang kamay naghihigpit sila. Mas matimbang of course ang pagkita ng PAGCOR kaya hindi magiging epektibo ang regulation hangga't ganito pa rin ang set up natin. Dahil ang PAGCOR ang regulator at nakita natin pati nga ang third party auditor nakita natin ang laki ng problema nga doon. So ang ibig sabihin nito kahit anong gawin nating regulation whether PAGCOR or pulis hindi mangyayari ito dahil ang PAGCOR tuloy-tuloy ang kita.

Q: Ang recommendation na total ban, naiparating na ba sa economic managers or sa Pangulo?

SEN.WIN: Actually nanggaling ito sa economic managers, meron kaming sariling computation, in house. Pero ang ginamit namin ang computation ng DOF at NEDA para official at walang debate na doon. Kaya ang official position ng DOF at NEDA, iban. At naglabas din ang pinakamalalaking business groups sa bansa na iban na rin nga dahil nga ang hirap umakit ng mamumuhunan dito, ng investors, ang hirap umakit ng turista kung alam nila na merong ganitong krimen nangyayari sa ating bansa.

Q: Kapag naririnig nila na may kidnapping, prostitution, murder, human trafficking kapag tumataas ang bilang na apparently galing sa POGO ang impact nun sa Pilipinas ganito ang krimen.

SEN.WIN: Buong mundo tayo lang ang may POGO. Hindi ito winelcome sa ibang mga bansa lalo na dito sa Southeast Asia. Singapore wala. Malaysia wala. Indonesia wala. Thailand wala. Tayo lang ang meron. Meron nga akong isang encounter doon sa Thai Ambassador. Tinanong ko doon sa Thai Ambassador sabi ko Ambassador, bakit wala kayong POGO sa Thailand. Ang simple lang ng kanyang sagot, wala kami dahil magulo. Yung exact words nya yung social cost mabigat. Sabi niya marami na kaming problema sa Thailand daragdagan pa nain kaya magiging mabigat na para sa amin. Kaya sa buong mundo tayo lang ang may ganito. Kung magandang negosyo ito, dapat lahat nagkukumahog para magkaroon nito.

Q: Parang sovereign wealth fund kung maganda sa ibang bansa, gayahin natin?

SEN.WIN: Oo nga, kung maganda ito iwewelcome ito ng maraming bansa dahil maganda ang kanilang negosyo pero hindi ganun.

Q: Ang nakita dito yung dala ng mga POGO na krimen, may corruption pa, may tax evasion pa, loss of investors. Kapag iqua-quantify meron kayong computation magkano ang gain at magkano ang mawawala sa atin?

SEN. WIN: Marami nang pag-aaral tungkol dito sa social cost at lumalabas sa pag-aaral ng ibang bansa kapag tumataas ang krimen, ang investors hindi papasok, ang turista hindi papasok. Parang tayo yan kapag narinig natin sa ibang bansa merong ganitong krimen hindi ka pupunta, matatakot ka lalo na mga ordinaryong turista kaya ang lumalabas yung loss of investment halos mga P25 billion, yung loss of tourism halos P20 billion. So lumalabas kapag pinagsama-sama natin ito, negative P8 billion ang cost benefit analysis. Ibig sabihin lugi pa tayo dahil ang ginagastos natin para hulihin ito, ang mawawalang mamumuhunan or investors na pupunta sa atin at negative pa ang cost benefit analysis. Kaya sa aking pag-aanalisa kung alam kong negative ito ang hirap naman iendorso sa taumbayan na ituloy pa natin ito, eh sinasabi na nga ng mga eksperto na negative ang cost benefit analysis.

Q: Yung P8 billion mawawala sa atin sa loob ng isang taon?

SEN.WIN: Isang taon yun.

Q: Habang andyan ang POGO mawawalan po tayo ng P8 billion?

SEN. WIN: Correct. Kasi ang krimen, mabigat eh. Hindi ito kagaya ng BPO na wala namang kidnapping o human trafficking. HIndi ito kagaya ng let say semi-conductor na nag-iinvest sa atin kaya mabigat itong krimen. Yan ang nagpapabigat dito sa mga POGO at ito isipin din natin, ang mga POGO operators, mga may-ari nito kaya nilang magkidnap, kaya nilang mag-human trafficking. Nung tinanong nga namin ang pulis bakit may mga kidnapping, ang nangyayari pala ang POGO operators kinikidnap ang trabahador ng iba. Parang pinipirata. Isipin natin kung itong mga ganitong negosyante ay kayang magkidnap, hindi mga negosyante yan, mga kriminal yan na nandito sa ating bansa. Yung mga oridnaryong mga negosyante hindi makikidnap yan, kung may labor problem ka, magsasampa ka ng reklamo sa DOLE. Pero dito hindi sila nagsasampa ng kaso, kinikidnap sila.

Q: Since Thursday po ba nadagdagan na ang pirma sa committee report. Confident po ba kayo na makakumpleto ng pirma at madadala sa plenary kasi kasama sa recommendation nyo mag-aprub ng resolution urging the President to ban POGOs.

SEN.WIN: Tama meron tayong nakuha na ilang mga signatures pa para maendorso na natin at kinukumpleto na namin ang signatures. The short answer is meron, meron tayong nakuha after nagbigay tayo ng chairman's report.

Q: Habang nag-iipon ng pirma pwede na ba ito iadvance sa Presidente?

SEN.WIN: Pwede. May mga kasamahan tayo na senador na nag-recommend na ipadala na natin ito dahil nung pagreview nila ay lahat naman ng ito ay may basehan, hindi naman ako ang nag-imbento ng numero. Ginawa ko na ang numero ng DOF at NEDA para official. Para wala nang debate doon. Tama ka, pwede na itong ipadala sa Pangulo para mapag-aralan na nila dahil mabigat. Habang manageable pa ang situation ngayon gawin na natin wag na natin antayin pa may pumutok nang malaki bago tayo aakto.

Q: Isang point lang din po, ang iba legal silang nag-ooperate paano po ang mga underground?

SEN.WIN: Actually pagkatapos natin ibigay itong chairman's report ay may mga nagtext sa akin na nagtuturo sa Ayala, Alabang Village o anong village meron palang ganitong operator. Ang kinatatakutan kasi ng mga kababayan natin yung mga hagad at mga katakut-takot na pulis na ibinibigay sa mga operators na ito. Yun ang mga common na nakukuha ko kung bakit ang dami nilang escort.

Q: Pinoint out nga yan ni Senator Pimentel sabi niya ang mga VIP talaga mga senador din binibigyan ng escort at most dalawa lang, itong mga POGO maaaring mas marami pa. Bakit tayo gagastos sa pagbibigay security sa mga gumagawa ng krimen dito?

SEN. WIN: Correct. Yan ay isang senyales o simbolo para sa akin na ang negosyong ito ay kayang icorrupt yung mga awtoridad natin tulad ng Bureau of Immigration, yan notoryus yan kasi nga yung Pastillas scam kung matatandaan natin kung saan ang mga illegal POGO workers pinapapasok nila. Kung matatandaan natin doon sa Clark merong 200 na illegal workers na ni passport wala, magugulat ka paano nakapasok, ni passport, ni visa walang dokumento at dito natin makikita dahil nga itong negosyong ito ay controversial ay kailangan nilang mag-corrupt ng corrupt na empleyado ng gobyerno para makapasok sila at sa mga susunod yan mabaka macorrupt ang ibang enforcement agencies natin, doon nakakatakot dahil saan tayo tatakbo kung hawak na nila itong mga law enforcement agencies natin.

Q: Ipapadala nyo na sa Pangulo ang chairman's report at ibabahagi rin ba sa BIR kasi pinoinout nyo na may discrepancies sa mga collection. Sa palagay nyo ba kakatigan ni President Marcos ang inyong recommendation?

SEN. WIN: Una, papadala namin at ibibigay natin officially sa ating Pangulo para mabasa nya at makita nya ang mga argumento. Doon sa BIR naman nakita namin ang discrepancy ang laki halos doble ang hindi binabayad sa gobyerno so nagkakahalaga yun ng P2 billion plus at ang BIR na rin ang nagsulat sa atin na nagsabi na tama ka Senador malaki ang discrepancy, may official letter tayo doon kaya dapat habulin talaga ng PAGCOR ang POGO licensee, service operator pati third party auditor dapat mahabol din yan. At ako kampante ako na kakatigan ng ating Pangulo ito. Dahil unang-una ang mga economic managers na ang nagsasabi na hindi maganda ito para sa imahe ng ating bansa at hindi tatahimik ang bansa natin, tayo mismo, tayo bilang mamamayan ng ating bansa, hindi tayo magkakaroon ng peace of mind habang andyan yan. Habang andyan yan nag-ooperate sa atin nasa likod ng ating isipan na pwede tayong makidnap, pwedeng may makidnap. Tama si Senator Pimentel kung lumakas lakas ang loob nito at tingin nila hawak na nila ang mga awtoridad pwedeng mag kidnap yan ng local. At saan tayo tatakbo kung hawak na nila ang mga awtoridad. Yan ang nakakatakot, wag tayong umakit ng mga negosyo na merong kadugtong na krimen. Hindi tayo dapat maging kapit patalim dahil meron naman tayong iba pang pwedeng akitin ang mga negosyo na mas maganda, mas malinis na hindi gugulo ang ating bansa.

Q: Doon sa recommendation may nakaindicate na tulong sa mga PIlipino na maapektuhan na i-ban na ang POGOs?

SEN. WIN: Yan ang priority natin, yung mga manggagawa natin na nagtatrabaho sa POGO, mga 16,000 to 20,000 yan at nakikipag-ugnayan tayo sa DOLE para magkaroon ng mga job placement bigyan din ng allowances kung nawalan ng trabaho. Meron tayong ganun eh yung mga kapag nawalan ng trabaho binibigyan natin ng allowance o ayuda. Ako kampante ako na makakahanap sila ng trabaho dahil mga IT ito, meron silang skills, hindi ito low paying jobs, matataas ang sweldo nila doon ibig sabihin meron silang kaalaman na pwedeng gamitin sa paghahanap ng trabaho.

Q: Sabi nina Sen. JV at Sen. Angara gawing gradual ang pagpapaalis dahil kapag biglaan kawawa ang mga nag-invest at ang mga nagtatrabaho dito hindi agad makakahanap ng ibang trabaho.

SEN.WIN: Tinignan din namin yung inisa-isa ko, halos 200 plus na financial statement at balance sheet ang inisa-isa namin at nagulat ako. Kapag sinabi mong investment, yung capital expenditures, yung bumibili ng lupa, nagpapatayo ng building, wala. Karamihan dito sa POGO na ito ay nangungupahan lang o lease. Kaya ibig sabihin wala silang dinalang pera dito, di kagaya ng semiconductor industry meron talagang factory yan. Ito wala talaga silang tinatayo kaya makikita natin sa mga building doon lang sila. Kaya pag sinabi nating investment wala akong nakikitang capital expenditure o hard investment na dinala karamihan dito upa lang.

SUPLAY NG KURYENTE

Q:Taun-taon na lang pinag-uusapan ang pagnipis ng suplay ng kuryente. Ang assurance ng NGCP, DOE, hindi raw tayo kakapusin ng suplay, confident ba kayo?

SEN.WIN: Nung isang araw 46 degrees celsius sa Oriental Mindoro, napakainit. At alam natin kapag mainit ang panahon lahat ng tao nagbubukas ng aircon, electric fan kaya tumataas ang konsumo ng kuryente. Sa kabilang banda naman ang ating hydropower plants mabilis maubos ang tubig kaya bumaba ang kuryente na pinoproduce ng hydropower plants natin, kaya tayo nagkakaroon ng red alert o yellow alert dahil sa mga ganitong pangyayari. Pero ang kaibahan ngayon kausap ko nga ang isa sa pinakamalaking power companies natin, ang kaibahan ngayon may reserba na merong 600 megawatts na tinatawag nilang ancillary reserved. Basically may reserba na tayo. Ito ang wala noong mga unang panahon. Kung matatandaan natin kaya tayo nagkakaroon ng brownout at parating usapin ang walang reserba, ngayon itong last few months minandato talaga ng DOE at ERC na magkaroon ng reserba ang NGCP kaya meron tayong almost 600 megawatts na kung anuman ang mangyari, takbo ang 600 megawatts na yan kaya ako kampante ako na hindi tayo magkakaroon ng yellow alert at red alert this time dahil ito ang malaking kaibahan. Kumpara noong una, nung una walang ganyan, ito na ang pagbabago.

Q: Natatandaan ko ilang beses nyong pinagalitan ang NGCP dahil wala silang reserbang kuryente?

SEN. WIN: Correct, yan ang kaibahan, tama ka noong mga unang panahon wala. To make the long story short, ang NGCP kasi ipinapakita nila may reserba pero nung tinignan namin non firm pala siya, ibig sabihin hindi totoo na meron doon. So ngayon totoo na at kinonnfirm ko ito may mga kausap ako na private companies na sabi nila 'Senator, totoong meron na ngayon,' hindi na ito bola kumbaga.

Q: Paano naman po ang presyo?

SEN.WIN: Lumalabas na dahil competitive ito, naglaban-laban sila, bumaba ang presyo. Tama ka doon ang agam-agam baka tumaas ang presyo pero dahil maganda ang ginawang competitive selection process, yung bidding bumaba ang presyo, Yun ang kagandahan kapag sumusunod sa regulasyon at polisiya at talagang nakakabuti at sa aking pag-aanalisa hindi tumaas ang presyo.

Q: Si Cong. Sandro Marcos may panukala na lahat ng ahensya ng gobyerno gumamit ng renewable energy?

SEN.WIN: Ako isa sa prinsipyo ko sa buhay yung leadership by example at tama si Cong. Marcos dahil ang gobyerno dapat manguna pagdating sa paggamit ng renewable energy at sa pagtitipid. Tandaan natin isa sa mga paraan para hindi tayo umabot sa mga brownout ay ang pagtitipid, yung tinatawag nating energy efficiency and conservation at yan ang hindi nangyari sa gobyerno ngayon. Ang gobyerno pa ang pinakamalakas kumonsumo ng kuryente kaya suportado natin ang paglalagay ng renewable energy pero dapat magtipid din ang gobyerno para bumaba ang konsumo ng kuryente natin.

Q: Sana maibaba rin ang pagpapakabit ng equipment for solar?

SEN. WIN: Tama. mahal pa ngayon pero ang laki ng ibinaba. Kausap ko ang ibang nagkakabit before ang payback period umaabot ng 8 years 10 years. Ngayon mga 5 years na lang. Kaya malaki ang binaba ngayon ng solar panels. In fact kung maganda pa ang installation pwedeng mas maaga pa ang payback period.

Q: Sa distribution utilities, sa singilan sa kuryente may issue sa distribution utilities lalo na sa mga electric coop sila ang mataas maningil?

SEN.WIN: Magandang tanong yan. Natuklasan namin noong isang araw sa hearing na meron palang power supply agreement na hindi inaprubahan ng ERC so meron talagang problema, kaya nga nananawagan ako sa ERC na ireview ang mga unapproved power supply agreement. Kasi kung unapproved baka labis ito, baka sobra sa dapat isingil ng mga distribution utilities. At pangalawa meron din kaming natuklasan na overcontracting. For example, ang kailangan mo lang let say 1,000 megawatts, ang kinokontrata nila 1,500 so yung 500 chinacharge sa consumers. Kaya nanawagan kami sa ERC na ireview ang existing contracts at pag multahin ang mga distribution utilities na nag-oovercontracting dahil ang kawawa dyan ay consumers. At kung merong corruption, dapat magfile ng criminal charges dahil itong board of directors ng mga distribution whether private or EC wag silang mag--oovercontract dahil consumer ang sasalo nyan.